Bericht uit Brno

Daar ben ik dan. In een onbekende stad waar iedere dag sirenes klinken, trams en (trolley)bussen rijden en een taal wordt gesproken die volledig van het Nederlands afwijkt. Tijdens deze eerste week in Tsjechië is mijn leven 180 graden gedraaid en langzamerhand komt het besef dat dit mijn nieuwe thuis is. Het is vreemd en spannend tegelijkertijd. Ik heb zelfs al de eer gehad om een Tsjechisch ziekenhuis van binnen te bekijken, iets waarop ik zeker in de eerste week niet had gerekend. Maar voordat ik dat vertel, zal ik even bij het begin beginnen.

Op 7 september vertrekken mijn ouders en ik om 6.15 uur uit Boazum. Het is nog warm op deze vroege ochtend, maar ook mistig en regenachtig. Later op de dag wordt het steeds zonniger en we wisselen om de drie uren van bestuurder. Rond 16.30 uur arriveren we op de camping nabij Dresden. Op zondagochtend vervolgen we onze reis naar Tsjechië. De zon blinkt ons tegemoet, maar het waait hard en het wegdek tussen Praag en Brno is aanzienlijk slechter dan we hiervoor gewend waren. Op een gegeven moment rijdt er een politieauto voor ons die aangeeft dat we moeten stoppen. Al hobbelend komen we bij een tankstation tot stilstand. Één van de agenten spreekt goed Duits en legt ons uit dat het om een steekproefsgewijze controle gaat. Ons wegenvignet wordt uitgebreid bestudeerd, maar na tien minuten kunnen we gewoon weer verder rijden. Als we enkele kilometers van de camping buiten Brno verwijderd zijn, stuurt Tommy (gps) ons van de snelweg af en rijden we ineens op een zeer landelijk weggetje. Ik zit achter het stuur en ik kan gelijk mijn camperrijvaardigheden testen: haakse bochten en heuveltje op, heuveltje af. De camping ligt ongeveer 22 km van Brno vandaan en de gasten zijn bijna alleen maar Nederlanders. Dat komt omdat de eigenaresse van de camping goed Nederlands spreekt. Even later gaan we met z’n drieën met volgeladen koffers per openbaar vervoer richting de stad. Eerst gaan we met de bus naar Kürim. In dit stadje kunnen we overstappen op de trein die ons naar het centraal station van Brno zal brengen. Op het station in Kürim staat nergens aangegeven op welk perron welke trein aankomt en waar die naartoe gaat. Er zijn geen borden en personeelsleden van de spoorwegen te zien. We hopen dat we in het bezit zijn van het juiste combinatiekaartje bus/trein. Dit heb ik de buschauffeur duidelijk proberen te maken, maar de beste man sprak geen woord over de grens. Ook andere mensen die we op het station en in de bus aanspreken, blijken geen andere taal te spreken dan Tsjechisch. Toch staan we, na enkele aanwijzingen van een Tsjech, even later met onze bagage in de trein naar Brno. Mijn vader mompelt al zwetend: wat een achterlijke zooi hier. Daar komt nog bij dat de conducteur, die wel Engels spreekt, ons vertelt dat deze kaartjes niet geldig zijn. Het openbaar vervoer werkt hier namelijk met een systeem van zones. We blijken een kaartje te hebben voor twee zones in plaats van drie. Ter plekke moeten we een zone bijbetalen. Eenmaal in Brno aangekomen, gaan we het laatste traject naar het centrum in per tram (in Brno noemen ze dit ‘shalina’). Het is dan ongeveer 16.30 uur en ik heb afgesproken met Marek van het bemiddelingsbureau die over mijn appartement gaat. Op het kantoor onderteken ik het contract en Marek loopt met ons mee naar het appartement. Voordat ik in mijn eigen ‘territorium’ ben, moet ik vier deuren ontgrendelen. Gelukkig ziet de kamer er goed uit en de locatie is op twee minuten loopafstand van de binnenstad. Het is leuk ingericht en er is zelfs nieuw beddengoed en een pannenset die nog in de verpakking zit. Ik heb vrijwel meteen internet en in de kelder, een duister hok waar je de spinnenwebben moet ontwijken, kan ik gebruikmaken van een gezamenlijke wasmachine. Gek genoeg moet ik een euro in de automaat stoppen als ik een was wil draaien, terwijl verder bijna alles in Tsjechische kronen betaald moet worden. Dat wordt dus euromuntjes sparen… Daarnaast beschik ik over een eigen postbakje en deel ik de hal met twee buurjongens. ’s Avonds eten we een pizza in de stad en dan slaap ik voor het eerst in mijn nieuwe onderkomen. Er gaat een mix van emoties door mij heen en als ik de volgende ochtend wakker word, moet ik mezelf echt even motiveren waarom ik dit allemaal doe. Na een half uurtje sta ik weer met beide benen op de grond.

Maandag:
Vandaag ontmoet ik mijn buddy (Tsjechische tutor die mij begeleidt bij praktische zaken) Mirka in de faculteit van Social Studies. Een vlotte meid die zeer goed Engels spreekt. Ik schrijf me persoonlijk in op het kantoor van de coördinator en daar ontmoet ik tevens een andere Nederlandse studente die één jaar de master European Governance gaat doen. Haar buddy blijkt op vakantie te zijn en Mirka stelt voor om twee Nederlanders te ‘adopteren’. Samen met Mirka en Claudia (Nederlandse) ga ik naar een bank toe om een Tsjechische bankrekening te openen. Het is prettig om Nederlands te kunnen spreken en een ‘lotgenoot’ te hebben. Als het goed is, kunnen we over twee weken onze bankpas ophalen. Daarna eten we een warme maaltijd in Menza, een restaurant in het rectoraatgebouw speciaal voor studenten en personeel van de universiteit. Ondertussen maken mijn ouders mijn appartement schoon.

Dinsdag:
Ik spreek weer met Mirka af om de documenten omtrent de diploma-erkenningsprocedure af te geven op het hoofdgebouw van de universiteit. Ik hoop dat mijn diploma, dat inmiddels gelegaliseerd, geappostilleerd en beëdigd vertaald is, wordt goedgekeurd. Toch eist de dame die hierover gaat dat ik van alle documenten een gecertificeerde kopie moet laten maken door een notaris. Ik was al behoorlijk gefrustreerd over dit bureaucratische gedoe en dit werkt niet echt motiverend. Mirka stelt me gerust en neemt me mee naar een postkantoor. Daar kunnen we ook gecertificeerde kopieën laten maken en dat is veel goedkoper dan een notaris. Een uurtje later lever ik de papieren in. Nu maar wachten op de brief die mij zal vertellen of mijn diploma erkend wordt of niet. ’s Avonds ga ik met Claudia per tram naar Vinarská toe waar een markt is georganiseerd met tweedehands spullen voor studenten. Vinarská (huis van de wijn) is een studentencampus. Als we de ingang van het gebouw zoeken, struikel ik in het donker over de laatste traptrede. Het doet op dat moment akelig pijn, maar ik kan wel weer gewoon verder lopen. Als we binnenkomen, blijkt er helemaal geen markt te zijn. Ondanks deze teleurstelling krijgen we wel een indruk van de nieuwe leefomgeving van Claudia. Zij gaat hier namelijk vanaf volgende week zo’n zes weken wonen. We vinden het typisch Oostblok-stijl. De kleur bruin overheerst en aan weerszijden van de lange gangen zijn kamers gevestigd die je met iemand anders moet delen. Wanneer ik later op de avond terugkom op mijn kamer, begint mijn enkel/voet zeerder te doen. Als ik eenmaal in bed lig, doet het zo’n pijn dat ik de hele nacht geen oog dichtdoe. Ik weet niet meer in welke houding ik mijn voet moet leggen. Het wordt een rusteloze en eindeloze nacht.

Woensdag:
Om 7.30 uur bel ik mijn ouders uit bed om te vragen of ze alsjeblieft willen komen. Ik weet dat het nog lang duurt voordat ze daadwerkelijk bij me zijn gezien de rit met het openbaar vervoer. Al strompelend heb ik mezelf van de trap af naar beneden gebracht en om 9.30 uur open ik de voordeur voor mijn ouders. Ook krijg ik dan telefonisch contact met Mirka, die inmiddels ontwaakt is uit haar slaap. Ze is echt een superbuddy, want zodra ik verteld heb wat er aan de hand is, komt ze direct. Na bijna anderhalf uur met mijn moeder in het trappenhuis te hebben gewacht, gaan we samen met Mirka naar het ziekenhuis toe. Mijn vader blijft achter in het appartement. De reis naar het ziekenhuis is avontuurlijk: deels hinkel ik en deels bekijk ik de stad vanaf de rug van Mirka. Als een klein kind zit ik op haar schouders. Het levert veel bekijks op, maar Mirka praat vrolijk verder en stopt onderweg nog even voor een praatje met bekenden. Dan moeten we nog een stukje met de tram, waar iedereen hartelijk zijn/haar stoel aanbiedt. Uiteindelijk komen we bij het ziekenhuis aan dat in een onopvallend communistisch gebouw schuilt. Het heeft een sobere en ouderwetse uitstraling, maar ik ben al lang blij dat we er zijn. Ook hier is de kleur bruin overheersend en in de hal staan wat stoeltjes en twee brancards uit de vorige eeuw. We moeten lang wachten en er lopen geregeld nieuwe mensen binnen met botbreuken en kneuzingen. Het personeel sjokt over de gangen. Van haast is er hier geen sprake. Mirka vangt op dat er in 2012 maar liefst 8.500 operaties zijn verricht in dit ziekenhuis. In Brno zijn volgens Mirka twee grote ziekenhuizen en meerdere kleinschalige die gespecialiseerd zijn in directe hulp na (kleine) ongevallen. Wij zijn in zo’n kleiner ziekenhuis. Er worden twee röntgenfoto’s van mijn voet gemaakt en ik dien een formulier te ondertekenen waarop ik verklaar niet zwanger te zijn. Prima, dat is ook niet het geval. Daarna kom ik bij een arts terecht die warempel Engels spreekt en mij vraagt hoe het is gebeurd en waar het pijn doet. Op de röntgenfoto’s is niet goed te zien of er iets gebroken is, wel is het zeker dat het niet volledig gebroken is. Ik krijg gips dat er twee weken omheen moet blijven zitten en daarna zullen er opnieuw foto’s gemaakt worden. Met een stel krukken, pijnstillers en pilletjes tegen het opzwellen van de voet verlaten we het ziekenhuis. We nemen een taxi terug naar mijn kamer, dat is een stuk gemakkelijker en sneller. De komende tijd moet ik zoveel mogelijk rust nemen, mijn voet regelmatig omhoog doen op een kussen en niet te veel belasten. Daardoor zal ik helaas de feestjes en een aantal andere sociale evenementen moeten schrappen. Ik focus me op de noodzakelijke activiteiten. Dankzij dit akkefietje heb ik de introductiepresentaties op de faculteit gemist. Ik hoop dat ik niet veel achterstand op ga lopen.

Verder houd ik me deze week rustig en ben ik veel op mijn kamer. Ik kom erachter dat het erg vermoeiend is om met krukken te lopen en hoe lastig het is om ‘disabled’ te zijn. Bij een lopend buffet pak je bijvoorbeeld niet zomaar een glaasje drinken en boodschappen doen is ook geen optie. Wel ga ik naar een language café toe waar je informeel kennis kunt maken met landgenoten én met mensen met een ander nationaliteit. Daar ontmoet ik een Duitse jongen die vloeiend Nederlands spreekt. Zijn vader komt namelijk uit Nederland. Ook schuift er nog een andere Nederlandse studente aan en een Tsjechisch meisje dat zichzelf aarzelend in het Nederlands voorstelt. Ze heeft een semester in Maastricht gestudeerd en wil haar master graag in Nederland doen. Het standaardgesprek aan de kassa bij de Albert Heijn kent ze in ieder geval (inclusief de bonuskaart). Tenslotte komen er nog een Deen en een Estse aan onze tafel zitten.

Dit waren zo ongeveer mijn eerste belevenissen in Tsjechië. Ik zal het de volgende keer écht korter proberen te houden, maar ik hoop dat jullie hiermee een goede eerste indruk hebben gekregen. Tot de volgende keer!